24. April 2008.

Mr Dragana Ilić, Univerzitet u Beogradu:

Široke linije kod aktivnih galaksija: da li su pod uticajem radio-mlazeva?

Jedna od zanimljivih osobina aktivnih galaktičkih jezgara su njihove široke emisione linije koje dolaze iz tzv. širokolinijske oblasti, koja je u neposrednoj blizini masivne crne rupe. Geometrija ove oblasti je i dalje predmet diskusije, ali je na osnovu oblika širokih linija zaključeno da ova oblast mora biti jako kompleksna. Jedno od mogucih objašnjenja složenosti ove oblasti je da deo emisije širokih linija nastaje prilikom izbacivanja materije jonizovane od strane kontinuualnog zračenja radio-mlazeva. Na ovom predavanju ćemo razgovarati o karakteristikama širokolinijske oblasti, specijalno njene strukture i kinematike, i da li i na koji način ona može biti povezana sa emisijom radio-mlazeva. Povrh svega, biće predstavljeni profili emisionih linija radio galaksija Mrk 668 i NGC 4151, koji se mogu opisati geometrijom izbacivanja materije.

3. April 2008.

mr Nataša Stanić, Direktor Narodne opservatorije "Ruđer Bošković" u Beogradu:

Globalni projekti međunarodne godine astronomije i uloga studenata u popularizaciji astronomije u Srbiji

INa tebi je da otkriješ svemir!

20. Mart 2008.

Sonja Vidojević, Univerzitet u Beogradu:

Analiza prostornih brzina zvezda iz kataloga ARIHIP

Izabran je katalog ARIHIP koji sadrži podatke zadovoljavajuće visoke tačnosti. Na osnovu strogo formiranih kriterijuma obrazovan je uzorak od 4614 zvezda. Zvezde iz uzorka su razvrstane u grupe prema indeksu boje i kumulativnom broju. Izvedene su komponente Sunčevog kretanja u odnosu na dinamički lokalni standard mirovanja i komponente elipsoida brzina. Pokazuje se da u slučaju U i W komponente nema promene sa disperzijom, dok V komponenta raste linearno. Zavisnosti V komponente sunčevog kretanja i disperzije od indeksa boje otkrivaju Parenagov diskontinuitet, ali iza njega, umesto konstantnog toka, javlja se lokalni minimum što je posledica selektivnosti uzorka, Hercšprungovog procepa i prisustva velikog broja crvenih džinova. Izračunate su galaktocentrične putanje za sve zvezde iz uzorka. Na osnovu njihovog izgleda i dimenzija zvezde su razvrstane po podsistemima (tanki disk: 92%, debeli disk: 6% i halo: 2%).

28. Februar 2008.

Dušan Donić, Univerzitet u Beogradu:

Mehanizmi zračenja SNR u radi domenu

Ostaci supernova na radio frekvencijama zrače pretežno netermalnim mehanizmom odnosno sinhrotronski. Njihov radio spektar se modeluje prostim stepenim zakonom. U slučaju mladih ostataka u adijabatskoj fazi koji se šire u veoma gustoj sredini molekularnih oblaka kao i u slučaju starijih ostataka u kasnoj adijabatskoj fazi koji se prostiru u gušćoj toploj sredini može se očekivati znatan doprinos termalne (bremsstrahlung) komponente u ukupnom radio zračenju. Određivanjem udela termalne komponente u ukupnoj radio emisivnosti možemo proceniti i samu gustinu sredine. Razmatrana su dva galaktička ostatka HB3 i 3C396 kao primeri ostataka kod kojih je uočljiv znatan doprinos termalne komponente u radio zračenju.

28. Novembar 2007. 12:00, Centar za materijale, IV sprat Departmana za fiziku,

Prof. Dr. Miroslav Filipović, University of Western Sidney:

Astronomski deo biologije

Šta se dešava oko nas? Da li smo 'jedinstveni' u Svemiru? KOliko su 'slične' ostale planete, sistemi, galaksije, grupe...I kuda dalje?

9. Novembar 2007.

Ana Lalović, AOB:

Lajman-alfa šuma na niskom i srednjem crvenom pomaku

Postoje snažne posmatračke indicije da je u režimu niskog crvenog pomaka značajan deo populacije apsorbera fizički asociran sa galaksijama, nasuprot situaciji na visokom crvenom pomaku (u ranim epohama evolucije kosmosa). U spektrima visoke rezolucije (FWHM < 25 km/s) moguće je odrediti funkcije raspodele opservabli (širina linije, linijska gustina i crvni pomak) i time dobiti ograničenja na teorijski model. Ovde se ispituje model minihaloa ("tamne" galaksije sa cirkularnom brzinom < 50km/s) i pokušava odrediti količina barionske materije koja se u ovom obliku nalazi na niskim crvenim pomacima.

26. Oktobar 2007.

Dr Silvana Nikolić, AOB:

Oblaci u oblacima: Molekulski gas u Magelanovim oblacima

12. Oktobar 2007.

Darko Donevski:

Kosmološko muvanje: Randevu tamne energije i crnih rupa

11. Maj 2007.

Mr Branislav Vukotić, AOB:

O evoluciji života na ekstrasolarnim planetama: fazni prelaz i GRBs kao globalni mehanizmi regulacije

Astrobiologija, opšti pojmovi. Da li je moguća evolucija života na drugim zemljolikim planetama? Paradigme: "retka Zemlja" i fazni prelaz. GRBs kao globalni regulacioni mehanizmi u sklopu paradigme faznog prelaza. Galaktička nastanjiva zona (GHZ) i njene granice. Probabilističko modeliranje GHZ kompjuterskom simulacijom: model, rezultati, problemi i predlozi za dalji rad.

20. April 2007.

Jelena Kovačević, AOB:

Šta možemo saznati o uskolinijskom regionu aktivnih galaktičkih jezgara iz OIII 4959, 5007 linija?

Aktivna galaktička jezgra su izuzetno interesantni objekti u čijem centru se nalazi supermasivna crna rupa oko koje dolazi do akrecije materije stvarajući time zračenje velike luminoznisti. Oko akrecionog diska nalaze se gasni oblaci koji su prema odlikama emisionih linija koje u njima nastaju nazvani širokolinijski i uskolinijski regioni. Zabranjene emisione linije kiseonika OIII 4959, 5007 A, su jedne od najdominantijih uskih emisionih linija u spektru AGJ. Analizom njihovog oblika može se doći do interesantnih zaključaka o kinematici i fizičkim uslovima uskolinijskog regiona odakle potiču.

30. Mart 2007.

Mr Bojan Arbutina, Univerzitet u Beogradu:

Minimalan odnos masa za kontaktne tesno dvojne sisteme W UMa tipa

Kada ukupan ugaoni moment dvojnog sistema J_tot=J_orb+J_spin dosegne određenu minimalnu vrednost javlja se plimska nestabilnost koja ubrzo dovodi do sudara i sjedinjavanja zvezda u jedan brzo-rotirajući objekat. Uslov za nestabilnost u slučaju nezavisnih komponenata svodi se na J_orb=3*J_spin što odgovara nekom kritičnom rastojanju između komponenata, odnosno minimalnom odnosu masa zvezda u sistemu. U kontaktnim sistemima komponente, međutim, nisu nezavisne. Uzimajući ovo u obzir i razmatrajući strukturu zvezda izveden je novi teorijski odnos masa i ukazano na neslaganje sa empirijskim podacima dobijenim za određen broj sistema.

16. Mart 2007.

Brankica Šurlan , Univerzitet u Beogradu:

Modelovanje atmosfera planeta suncevog sistema. Modeli visoke atmosfere Zemlje.

Navode se i objašnjavaju opšte karakteristike planetskih atmosfera i značaj kvalitetnih atmosferskih modela. Posebna pažnja posvećena je modelovanju atmosfere Zemlje. Izložen je kratak istorijski razvoj i karakteristike modela atmosfere Zemlje. Opisan je postupak modelovanja planetskih atmosfera kao i način uključivanja određenih fizikalnih parametara u proces modelovanja. Opisan je jedan od modela totalne gustine visoke atmosfere Zemlje, model TD-88, i navedeni su neki rezultati dobijeni iz pokušaju njegovog poboljšanja.

23. Februar 2007.

Doc. Dr Dejan Urošević, Univerzitet u Beogradu:

Ostaci supernovih: evolucija, statistika, spektri

U toku ovog predavanja biće predstavljen jedan kraći pregled oblasti istraživanja vezanih za ostatke supernovih (OS). Na početku će u kratkim crtama biti prikazana hidrodinamička evolucija OS da bi se prešlo na evoluciju sjaja u radio-oblasti elektromagnetnog spektra, koja će biti neophodna za statistička izučavanja uzoraka dobijenih iz posmatranja. Na kraju će biti govora o izgledu spektara OS u radio-oblasti.